Μη εξυπηρετούμενα δάνεια (ΜΕΔ) – προτάσεις πολιτικής

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Σκοπός του κειμένου αυτού είναι να παραθέσει προτάσεις για την αντιμετώπιση του προβλήματος των μη εξυπηρετούμενων Δανείων (ΜΕΔ).

Η ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ

Τα ΜΕΔ στον κυπριακό τραπεζικό τομέα σημείωσαν τα τελευταία χρόνια σημαντική μείωση. Η μετακίνηση των ΜΕΔ εκτός του τραπεζικού τομέα έχει αφαιρέσει σημαντικό κομμάτι του κινδύνου χρηματοπιστωτικής αστάθειας, αυτό όμως έγινε με σημαντικό δημοσιονομικό κόστος (π.χ. με τη δημιουργία ΣΕΔΙΠΕΣ/ΚΕΔΙΠΕΣ). Ακόμα και σήμερα τα ΜΕΔ στον τραπεζικό τομέα εξακολουθούν να βρίσκονται στις υψηλότερες θέσεις της ΕΕ (περίπου 11% στην Κύπρο έναντι 2% στην ΕΕ). Πέραν του δημοσιονομικού κόστους, αρκετοί πολίτες έχασαν τα περιουσιακά τους στοιχεία, λόγω κακοδιαχείρισης των τραπεζών (π.χ. πόρισμα Συνεργατισμού) αλλά και λόγω κακών αποφάσεων εκ μέρους των καταναλωτών που έγιναν είτε λόγω άγνοιας (π.χ. λόγω χαμηλού επιπέδου χρηματοοικονομικού αλφαβητισμού, όπως καταγράφεται από τη μελέτη της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου, 2021) είτε σκόπιμα για σκοπούς εκμετάλλευσης του συστήματος (π.χ. λόγω ύπαρξης στρατηγικών κακοπληρωτών, όπως συμπεραίνεται από το οικονομικό δελτίο της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου, 2017).

Η ΠΡΟΤΑΣΗ ΜΑΣ   

Απαραίτητες προϋποθέσεις για οποιαδήποτε μορφή κρατικής βοήθειας είναι:

  1. Ο αποκλεισμός στρατηγικών κακοπληρωτών (π.χ. Οικονομικό δελτίο της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου (2018), Πίνακα 1 και σελίδα 38).
  2. Η λεπτομερής δήλωση περιουσιακών στοιχείων εντός και εκτός Κύπρου των νοικοκυριών που θα λάβουν κρατική στήριξη. Η δήλωση να επικαιροποιείται κάθε έτος.
  3. Τα εισοδηματικά και περιουσιακά στοιχεία του νοικοκυριού να είναι χαμηλότερα από τον γενναιόδωρο ορισμό που χρησιμοποιήθηκε για το σχέδιο ΕΣΤΙΑ.
  4. Η ενίσχυση χρηματοοικονομικής παιδείας των ατόμων/νοικοκυριών που θα λάβουν κρατική χορηγία, μέσω εκπαιδευτικών σεμιναρίων και πιστοποίησης. Με βάση την πιο πάνω μελέτη της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου, τα χαμηλότερα επίπεδα χρηματοοικονομικού αλφαβητισμού καταγράφονται (μεταξύ άλλων ομάδων) σε άτομα τα οποία πολύ πιθανόν να χρειαστούν οικονομική στήριξη.
  5. Η συμμετοχή ανεξάρτητων τεχνοκρατών στο διοικητικό συμβούλιο του οργανισμού που θα διαχειρίζεται το πιο κάτω σχέδιο για μείωση πολιτικών παρεμβάσεων.

Προτείνεται σχέδιο προστασίας πρώτης κατοικίας (κατευθυντήριες γραμμές):

  1. Διαγραφή σημαντικού ποσοστού του δανείου (πέραν του 33%)* από το τραπεζικό ίδρυμα (το τραπεζικό ίδρυμα πρέπει να συνεισφέρει ουσιαστικά στην επίλυση του προβλήματος). Η διαγραφή του ποσοστού του δανείου να είναι μικρότερη για δανειολήπτες που συμπεριφέρονταν με βάση την «κουλτούρα μη-αποπληρωμής» (δηλαδή δεν ενδιαφέρθηκαν να αποπληρώσουν ή να αναδιαρθρώσουν τα δάνειά τους).
  2. Η διαγραφή του δανείου να γίνεται στο τέλος της διάρκειας του δανείου και αφού ο δανειολήπτης φάνηκε συνεπής με την αποπληρωμή των υποχρεώσεών του.
  3. Συνεισφορά κράτους στη δόση του δανείου. Το ποσοστό συμμετοχής του κράτους να είναι μεγαλύτερο για άτομα με αποδεδειγμένα μεγαλύτερη ανάγκη.

Προτείνεται σχέδιο ενοικίου με δικαίωμα αγοράς πρώτης κατοικίας (κατευθυντήριες γραμμές):

  1. Μακροχρόνια μίσθωση στο σημερινό ιδιοκτήτη με ενοίκιο που να αντιστοιχεί σε ποσοστό της αξίας του δανείου. Το ποσοστό να είναι μικρότερο για άτομα με αποδεδειγμένα μεγαλύτερη ανάγκη.*
  2. Η συντήρηση του ακινήτου να βρίσκεται υπό την ευθύνη του ενοικιαστή.
  3. Δικαίωμα επαναγοράς της πρώτης κατοικίας για συγκεκριμένη περίοδο*(π.χ.10 χρόνια) με βάση την αξία του ακινήτου. Η επιλογή να βρίσκεται στον δικαιούχο.

*τα τελικά ποσοστά θα καθοριστούν μετά την υποβολή περιουσιακών και εισοδηματικών στοιχείων.

New Wave News

Ενημερωθείτε πρώτοι για τις εξελίξεις και την πορεία του κινήματος!

* Με την αποστολή του email σας αποδέχεστε την επεξεργασία του για σκοπούς ενημέρωσής σας σχετικά με τα νέα του Κινήματος. Μπορείτε να αφαιρέσετε τα στοιχεία σας ανα πάσα στιγμή. Τα στοιχεία σας τυγχάνουν χειρισμού στη βάση της Πολιτικής Διαχείρισης Προσωπικών Δεδομένων του Κινήματος.

Νέο Κύμα - Volt Cyprus
X