Η φυσική τής μεταφυσικής και η υπέρβαση της θλίψης

Της Αθανασίας Α. Γιασουμή*

Υπάρχει, άραγε, κάτι άλλο πέρα από τη θλίψη που να φοβίζει βαθύτερα τον άνθρωπο; Ενδεχομένως, η αυτογνωσία του, η απόφαση να εξερευνήσει σε βάθος τη γη του εαυτού του. Κι αυτό ακριβώς είναι το σημείο εκκίνησης του μεγάλου πόνου, του κόπου και της θλίψης. Οι περισσότεροι ίσα που αγγίζουν την επιφάνεια. Κάποιοι σκαλίζουν λίγο παραμέσα και μόλις εξορύξουν ίχνη δακρύων παραιτούνται. Αυτό που αγνοεί ο άνθρωπος είναι πως μόνον αφού κυλιστεί μέσα στον βόρβορο των ενστίκτων και των παθών του, μόνον αφού βυθιστεί στην εσχατιά τους μπορεί να τα κατανοήσει, να συμφιλιωθεί μαζί τους και σε μια έκφραση αγάπης τόσο διαφορετική να απαλλαχθεί από την αμετροέπεια που προστάζουν.

Μια πράξη ισοδύναμη της λύτρωσης: Η διαπίστωση της φθοράς μου ως ανθρώπου είναι αυτή που θα μου επιτρέψει να δω και να θελήσω πέρα από το σώμα μου, χωρίς να το καταδικάζω σε κόλαση. Δεν είναι το σώμα μου εκείνο που αποτυπώνει τα αισθήματα ως τέτοια, εκείνο που με κάνει να νιώθω όμορφα ή άσχημα. Το σώμα μου λειτουργεί ως αγωγός αισθημάτων και αντιληπτικών εικόνων προς επεξεργασία. Απαιτείται κάτι πέρα από την αφή για τη μετέπειτα διαδικασία. Ποιο είναι, όμως, αυτό που θα λειτουργήσει μέσα μου ως μεταφραστής των εξωτερικών μου ερεθισμάτων; Είναι η αντιληπτική μου ικανότητα ένας συνεκτικός δεσμός ανάμεσα στην καρδιά και στο μυαλό μου; Άνθρωπος απαλλαγμένος του σώματος παύει να είναι άνθρωπος. Άνθρωπος απαλλαγμένος της νόησής του δεν μπορεί να νοηθεί ως τέτοιος.

Συνεπώς, αυτό που απαιτείται για την αρμονική συμβίωση μου με τον εαυτό μου δεν είναι ο περιορισμός του μόνον σε ύλη ή μόνον σε πνεύμα. Το σώμα μου είναι φτιαγμένο από την ύλη των άστρων. Αποτελείται από τα ίδια και απαράλλακτα υλικά. Το πνεύμα μου το ίδιο. Συνίσταμαι και αποσυντίθεμαι ακριβώς στα ίδια φυσικά συστατικά του σύμπαντος. Όσο τρομακτικό και συνάμα συναρπαστικό κι αν ακούγεται, είναι αλήθεια. Δεν υπάρχω μόνο ως μονάδα σε ένα σύνολο, ή ως ένα σύνολο ιδιοτήτων σε μια μονάδα. Γεννιέμαι και πεθαίνω όπως ακριβώς τα άστρα. Υπάρχουν τρισεκατομμύρια τρισεκατομμυρίων εκδοχές άστρων στον ουρανό. Καμιά δεν εξαιρείται από αυτήν την κυκλικότητα. Η στιγμή της μεγάλης μου θλίψης είναι η στιγμή που αποκτώ επίγνωση του επερχόμενου θανάτου μου, η στιγμή που ζω οριακά ως σώμα.

Δύο τινά μπορούν να συμβούν στον άνθρωπο σαν φτάσει μέχρι εδώ: Ή που να τα χαρίσει όλα στη ματαιότητα και να ζήσει υμνώντας την, ή που να επιτρέψει στον θάνατο να γίνει καθημερινός του φίλος. Τι εννοώ με το δεύτερο; Όταν ο Σωκράτης στον «Φαίδωνα» ορίζει ως σπουδή θανάτου την ζωή ενός φιλοσόφου αποκαλύπτει αυτήν ακριβώς την κυκλικότητα που περιέγραψα πιο πάνω. Από τη ζωή γίνεται ο θάνατος και από τον θάνατο η ζωή.

Όχι, δεν είναι κάποια μεταφυσική κορόνα, ένα υπερβατολογικό μανιφέστο ενός σαλεμένου που ψάχνει τρόπο να ακυρώσει τη ματαιότητα. Είναι το ίδιο το πόρισμα της επιστήμης εξετάζοντας τη φύση των άστρων. Τα άστρα, λοιπόν, δεν γεννιούνται μόνο, ούτε μόνο πεθαίνουν. Κι όχι, δεν είναι πιο φωτεινά στο απόγειο της ζωής τους. Την μεγαλύτερη ενέργεια την απελευθερώνουν την ώρα του θανάτου τους, την ώρα της έκρηξής τους. Ένα άστρο νεκρό, διαμελισμένο στο διάστημα αναζητάει κιόλας την καινούργια του μορφή για να επιστρέψει. Θα πάρει αιώνες και περισσότερο. Μα θα επιστρέψει για να κοσμήσει και πάλι το στερέωμα που το γέννησε. Με άλλη μορφή, με άλλο σώμα, ίσως και με άλλη αντίληψη. Μα με τα ίδια ακριβώς υλικά.

Η φύση διδάσκει από καθέδρας. Το αν θα μαθητεύσουμε στα έδρανά της είναι δική μας επιλογή. Ένας άνθρωπος απαλλαγμένος απ’ τον φόβο του θανάτου έχει κιόλας εγκαθιδρύσει μέσα του τον θρόνο της ευδαιμονίας. Ίσως το μυστήριο της ζωής να μην είναι εν τέλει τόσο μυστήριο. Ίσως η σύγχρονη Ίσιδα να έχει κιόλας πετάξει τα πέπλα.

H*Αθανασία Γιασουμή είναι διδάκτωρ φιλοσοφίας και μέλος του 77μελούς Συμβουλίου του «Νέο Κύμα – Η Άλλη Κύπρος».

New Wave News

Ενημερωθείτε πρώτοι για τις εξελίξεις και την πορεία του κινήματος!

* Με την αποστολή του email σας αποδέχεστε την επεξεργασία του για σκοπούς ενημέρωσής σας σχετικά με τα νέα του Κινήματος. Μπορείτε να αφαιρέσετε τα στοιχεία σας ανα πάσα στιγμή. Τα στοιχεία σας τυγχάνουν χειρισμού στη βάση της Πολιτικής Διαχείρισης Προσωπικών Δεδομένων του Κινήματος.

Νέο Κύμα - Volt Cyprus
X