Η ανάγκη για μια νέα ηγεσία

“Δεν είναι oι ισχυρότεροι ή οι πιο έξυπνοι που θα επιβιώσουν αλλά εκείνοι οι οποίοι μπορούν να διαχειριστούν καλύτερα την αλλαγή”.
Της Ροδούλας Δημητριάδου*

Αυτή η ελεύθερα μεταφρασμένη εκδοχή της θεωρίας φυσικής επιλογής του Δαρβίνου (η οποία αποδίδεται στον καθηγητή Επιχειρηματικών Σπουδών του Louisiana State University, Leon C. Megginson) ταιριάζει απόλυτα στο συνεχώς μεταβαλλόμενο κόσμο των επιχειρήσεων σήμερα. Ο Δαρβίνος μίλησε για την επιβίωση του πιο δυνατού. Σε επιχειρηματικό επίπεδο, η εμπειρία των τελευταίων δεκαετιών έχει δείξει ότι οι πιο κατάλληλοι, για να επιβιώσουν είναι εκείνοι οι οργανισμοί και εκείνες οι επιχειρήσεις, που διαρκώς προσαρμόζονται στο συνεχώς μεταβαλλόμενο φυσικό, κοινωνικό, οικονομικό, πολιτικό, ηθικό και πνευματικό περιβάλλον μέσα στο οποίο δραστηριοποιούνται. Μέσα από μια επίπονη και διαρκή διαδικασία η οποία ονομάζεται επιχειρηματική καινοτομία και επιχειρηματική μεταμόρφωση, οι οργανισμοί αυτοί αναπτύσσονται «βγαίνοντας κυριολεκτικά από το δέρμα τους» και δημιουργώντας ένα καινούριο που ταιριάζει καλύτερα στο περιβάλλον και στα ενδιαφερόμενα μέρη του οικοσυστήματός τους σε κάθε δεδομένη στιγμή.

Η ανάγκη αλλαγής των επιχειρήσεων και οργανισμών δεν ήταν ποτέ μεγαλύτερη. Όπως ο Sir John Whitmore περιγράφει με έντονο τρόπο στο βιβλίο του “Coaching for Performance”, τα dot.coms χαράσσουν το δρόμο και φτάνουν σε δεξαμενές προηγουμένως ανεκμετάλλευτων δυνατοτήτων των δικών τους εργαζομένων. Πώς τα καταφέρνουν;

Η θεωρία της ιεραρχίας των αναγκών του Maslow, ίσως μας βοηθήσει να εξηγήσουμε γιατί. Όπως πιθανό να γνωρίζετε, η ιεραρχία των αναγκών Maslow είναι μια θεωρία κινήτρων στην ψυχολογία η οποία περιλαμβάνει ένα μοντέλο πέντε βαθμίδων των ανθρώπινων αναγκών που συχνά απεικονίζονται ιεραρχικά ως μια πυραμίδα. Από κάτω προς τα πάνω, οι ανάγκες είναι: φυσιολογικές (φαγητό και νερό), ασφάλεια (καταφύγιο και σπίτι), αγάπη και αναγνώριση (μέλος κοινότητας), αυτοπεποίθηση και αυτοπραγμάτωση. Οι ανάγκες χρειάζεται να ικανοποιούνται από κάτω προς τα πάνω πριν τα άτομα μπορέσουν να ανταποκριθούν στις ανάγκες τους υψηλότερα. 

Η ανώτερη κατάσταση στην ιεραρχία Maslow είναι το άτομο που έχει φτάσει στη βαθμίδα αυτοπραγμάτωσης. Η αυτοπραγμάτωση επιτυγχάνεται όταν το άτομο έχει πλέον κερδίσει την εκτίμηση των άλλων και αισθάνεται αυτοσεβασμό και αυτοπεποίθηση. Η ανάγκη της αναγνώρισης τόσο από τους άλλους όσο και από τον ίδιο του τον εαυτό έχει ικανοποιηθεί και το άτομο αυτό δεν οδηγείται πλέον από την ανάγκη να αποδείξει τον εαυτό του είτε στον ίδιο είτε σε οποιονδήποτε άλλον. Ο Maslow χρησιμοποιεί τη λέξη self-actualising για να δείξει ότι φτάνοντας στη βαθμίδα αυτή είναι μια συνεχής διαδικασία, ή καλύτερα ένα ταξίδι όπως λέμε στο coaching το οποίο δεν τελειώνει ποτέ. Η ανάγκη αυτοπραγμάτωσης καθορίζεται από τον Maslow ως η επιθυμία του ατόμου να γίνει οτιδήποτε είναι ικανό να γίνει. Αυτό μπορεί να ερμηνευτεί ότι θέλουμε να συνειδητοποιήσουμε και να πραγματοποιήσουμε τις μέγιστες προσωπικές μας δυνατότητες, να βρούμε την ικανοποίηση μέσω της προσωπικής ανάπτυξης, και της συνεισφοράς προς τους άλλους, να επιδιώξουμε έναν υψηλότερο σκοπό και νόημα στη ζωή και να βιώνουμε κάθε στιγμή εκτιμώντας την στο μέγιστο.

Ο οδηγός της αλλαγής είναι η ηγεσία. Για την επίτευξη μακροπρόθεσμης βιωσιμότητας μέσω της επιχειρηματικής καινοτομίας και της επιχειρησιακής μεταμόρφωσης οι οργανισμοί χρειάζονται ηγέτες για να οδηγήσουν τη διαδικασία. Οι ηγέτες προέρχονται από τα άτομα που βρίσκονται στην κορυφή της ιεραρχίας των αναγκών του Maslow. Σύμφωνα με τον Maslow, η πρωταρχική ανάγκη σ΄αυτό το στάδιο είναι το νόημα και ο σκοπός στη ζωή και η συνεισφορά προς τους άλλους. Οι άνθρωποι που έχουν φθάσει στο στάδιο της αυτορρύθμισης και αυτοπραγμάτωσης είναι απαλλαγμένοι από οποιαδήποτε εξωτερική εξάρτηση (δεν έχουν πλέον ως κίνητρο την απόκτηση θέσης ή την αναγνώριση από άλλους ή το κτίσιμο αυτοπεποίθησης) και ως εκ τούτου κάνουν τους καλύτερους ηγέτες.

Πώς δημιουργούμε αυτούς τους ηγέτες; Αυτό είναι το σημείο όπου επισέρχεται το coaching. Η Διεθνής Ομοσπονδία Coaching (International Coaching Federation, ICF) ορίζει το coaching ως «μια συνεργασία coach – coachee σε μια δημιουργική και προκλητική στη σκέψη διαδικασία που τους εμπνέει να μεγιστοποιήσουν το προσωπικό και επαγγελματικό δυναμικό τους». Ουσιαστικά, το coaching λειτουργεί ως ένας ισχυρός μηχανισμός μεταμόρφωσης υποστηρίζοντας τα άτομα να προχωρήσουν πέρα ​​από το επίπεδο της ανάγκης για αναγνώριση και πέρα ​​από το ατομικό συμφέρον, ώστε να μπορούν να κερδίσουν τον τίτλο του ηγέτη και να δημιουργήσουν τη νέα επιχειρηματική κουλτούρα και επιχειρηματική εξέλιξη. Οι ηγέτες χρησιμοποιώντας το σύγχρονο μοντέλο coaching style ηγεσίας είναι σε θέση να οδηγήσουν την επιχειρησιακή μεταμόρφωση αναλαμβάνοντας ταυτόχρονα την απαραίτητη ανάπτυξη των εργαζομένων και τη διαχείριση των αλλαγών.

Τι χρειάζεται για να μπορέσουμε να προσελκύσουμε, να δημιουργήσουμε και να διατηρήσουμε τους ηγέτες του αύριο σήμερα; Όλο και περισσότεροι άνθρωποι αναζητούν νόημα και σκοπό στην εργασία που να αξίζει να αφιερώσουν τη ζωή τους σε αυτήν. Πώς συνδυάζουμε την ανάγκη των εργαζομένων για νόημα και σκοπό με την ανάγκη του οργανισμού για μακροπρόθεσμη επιβίωση; Μπορεί αρχικά να εμφανιστεί ως ιδεολογικό παράδοξο ή ευσεβής πόθος, αλλά όπως είπε ο Sir John Whitmore, ο πατέρας του σύγχρονου performance coaching, «η επιχείρηση είναι μια πιθανή δύναμη για καλό και ένας οδηγός της ανθρώπινης εξέλιξης». Προκειμένου να επιτευχθεί η σύζευξη του οργανισμού και του προσωπικού σε ένα κοινό σκοπό, οι επιχειρήσεις και οι οργανισμοί χρειάζεται να εξελιχθούν και να επανασυνδεθούν με το λόγο ύπαρξής τους (raison d’ être) ο οποίος είναι να παρέχουν μια υπηρεσία ή ένα προϊόν που συμβάλλει και στην οικονομία και στην κοινωνία ευρύτερα και όχι απλώς στη μεγιστοποίηση των κερδών. Οι οργανισμοί χρειάζεται να υιοθετήσουν ένα νέο τρόπο να κάνουν πράγματα, με λίγα λόγια να καλλιεργήσουν μια κουλτούρα καινοτομίας, και να παρέχουν ουσιαστικές και συναρπαστικές διαδρομές στους υπαλλήλους τους. Καθώς αυτό θα επιτυγχάνεται σταδιακά, ενδέχεται να αρχίσουμε να βλέπουμε «οργανισμούς και ανθρώπους να συμβιώνουν αρμονικά». Το coaching στο χώρο εργασίας συμβάλλει στην επίτευξη κοινού στόχου ή οράματος, υποστηρίζοντας εργαζομένους, διευθυντές και ηγέτες ώστε να προσδιορίσουν και να ευθυγραμμίσουν τους στόχους τους. Το coaching στηρίζει τα στελέχη να προχωρήσουν προς τα πάνω στην ιεραρχία των αναγκών Maslow, να φθάσουν στο στάδιο της αυτοπραγμάτωσης και να είναι σήμερα οι ηγέτες του αύριο. 

*Ροδούλα Δημητριάδου MS, CPA, Leadership Coach, Member ICF, IthacaJourneys.com – Working with businesses to enable change και μέλος του 77μελούς συμβουλίου του «Νέο Κύμα – Η Άλλη Κύπρος».

Βιβλιογραφία / Αναφορές

1. International Coach Federation Code of Ethics https://coachfederation.org/code-of-ethics

2. Coaching for Performance by Sir John Whitmore, 5th Edition

3. Maslow’s Hierarchy of Needs by Saul McLeod retrieved from https://www.simplypsychology.org/maslow.html

New Wave News

Ενημερωθείτε πρώτοι για τις εξελίξεις και την πορεία του κινήματος!

* Με την αποστολή του email σας αποδέχεστε την επεξεργασία του για σκοπούς ενημέρωσής σας σχετικά με τα νέα του Κινήματος. Μπορείτε να αφαιρέσετε τα στοιχεία σας ανα πάσα στιγμή. Τα στοιχεία σας τυγχάνουν χειρισμού στη βάση της Πολιτικής Διαχείρισης Προσωπικών Δεδομένων του Κινήματος.

Νέο Κύμα - Volt Cyprus
X